Aan de pastoors en de andere priesters, diakens, religieuzen en pastoraal werk(st)ers/geestelijk verzorgers met een zending van de aartsbisschop van Utrecht
Broeders en zusters,
Allereerst van harte een Zalig Nieuwjaar toegewenst.
Namens de bisdomstaf schrijf ik u hierbij over de komende Aswoensdag (17 februari as.).
Op 12 september 2014 heeft de aartsbisschop een schrijven doen uitgaan aan alle priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers in het Aartsbisdom Utrecht, waarin werd aangegeven dat de Nederlandse bisschoppen een indult van de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten hadden ontvangen, waarin er toestemming voor werd gegeven dat – naast de bisschop en de priester – ook de diaken de as kan opleggen tijdens de viering van Aswoensdag De zegening van de as blijft voorbehouden aan de bisschop of de priester. Dat indult geldt nog steeds.
Inmiddels is er ook toestemming voor verkregen dat per bisdom bekeken kan worden of ook leken de as kunnen opleggen, wanneer er daarvoor te weinig priesters en diakens beschikbaar zijn. Voor het Aartsbisdom Utrecht geeft de aartsbisschop er hierbij toestemming voor dat – indien de pastoor dat noodzakelijk acht – een pastoraal werk(st)er/geestelijk verzorger alsook een parochiaan die assisteert eveneens de as kan opleggen (nadat deze door een bisschop of priester in een Aswoensdagviering is gezegend).
In de vergadering van de Nationale Raad voor Liturgie (NRL) van afgelopen december is gesproken over de wijze van asoplegging in deze tijd van de pandemie van het coronavirus. Aanraking van het voorhoofd met de duim brengt het risico met zich mee dat het coronavirus wordt overgedragen. De NRL adviseert daarom de asoplegging te doen plaatsvinden door het uitstrooien van de as over het hoofd, in de vorm van het kruisteken. Dit is de oudste vorm van asoplegging, waarvan de oorsprong teruggaat tot de Bijbel.
Het aanbrengen van het askruisje op het voorhoofd met behulp van watten lijkt de NRL om verschillende redenen niet aanbevelenswaardig. De Utrechtse bisdomstaf geeft er de voorkeur aan dat de as in deze tijd van de coronaviruspandemie wordt uitgestrooid over het hoofd, zonder daarbij het hoofd aan te raken.
Zowel degene die de as oplegt als degene die de as ontvangt dragen een mondkapje. Tijdens de oplegging wordt niet gesproken. De formule waarmee de as wordt opgelegd, wordt vóór het opleggen ervan één keer hardop uitgesproken voor allen die het askruisje ontvangen.
In de hoop u hiermee van dienst te zijn.
Met vriendelijke groet,
+ Herman W. Woorts, bisschoppelijk vicaris voor liturgie