Onderstaand het verslag werkbezoek van Pastor Theo van der Sman aan Sri Lanka:
Sri Lanka: Reisverslag – 16 november 2025
Vanuit het warme Sri Lanka een hartelijke groet aan alle lezers. Een week geleden ben ik met drie gasten aangekomen in Sri Lanka, een vlucht via Schiphol en Dubai.
Zo begon mijn 31e werkbezoek aan dit Aziatische eiland. Op het vliegveld stond een vriend te wachten, die bij de beveiliging van het vliegveld werkt. Het maakt, dat we relatief snel buiten staan en in de auto zitten. De gehele weg rijdt een bestuurslid van de NEDLA (The Netherlands – Sri Lanka Foundation). We reden naar het zuiden, waar mijn gasten in een hotel van een vriend werden ondergebracht en ikzelf met mijn begeleider bij vrienden verbleef.
In totaal had ik 70 dossiers bij mij met de gegevens van gezinnen en studenten, die maandelijks van sponsoren in Nederland geld ontvangen. De maandelijkse bijdrage voorkomt veelal hongersnood en betreffende de studenten krijgen meisjes en jongens vanuit de armoede de kans, om aan de universiteit te studeren.
Aan de hand van een uitnodiging komen ze naar een bepaald punt, waar ik een ontmoeting met ze heb. Zo ook in Tangalle waar op een ochtend 4 gezinnen gehoor gaven aan het schriftelijke verzoek om langs te komen.
Soms komt men van ver, de doorsnee Sri Lankaan is op tijd en men komt met de beste kleding aan, soms zelf met kleding die men geleend heeft. Kinderen hebben soms hun schooluniform aan, een witte broek en een wit shirt met de aanduiding naar welke school men gaat. Vaak ontbreekt het aan geld om uniformen aan te schaffen en geef ik geld mee om in ieder geval meer dan één uniform per kind te hebben.
Ik heb altijd wel wat handgeld om dat soort nood als nieuwe schoenen, kleding en medicijnen aan te kunnen schaffen. Iedereen die komt krijgt een lunch – op kosten van de stichting
– cake en thee bij aankomst en de lunch voor onderweg. Soms geef ik geld mee om de busreis te bekostigen.
Ik versta geen Singalees. Het gesprek wordt geleid door een bestuurslid en ik communiceer in het Engels. Een bestuurslid gaat al zo lang als bestuurder mee, zodat ik gewoon in het Nederlands met hem kan communiceren. Terwijl de gesprekken plaatsvinden, kijk ik goed naar de reacties en lees ondertussen het dossier door, waarvan ik alleen de eerste en de laatste bladzijde bij mij heb.
Het is ongelofelijk hoeveel tranen je ziet. Voor sommigen is het de eerste keer, dat ze over zaken kunnen spreken die hen ten diepste raken. Moeders die verlaten zijn door hun echtgenoot en niet weten, hoe ze haar kinderen moet voeden. In ons land heeft men voorzieningen, in Sri Lanka hebben mensen van dat soort luxe niet vernomen.
Met de studenten communiceer ik in het Engels, zij verlangen vaak naar een goed werkende laptop, de dromen over een smartphone en om een goed horloge te hebben. Ook dit jaar had ik een uitstekende tweedehands laptop gekregen, waar ik een student gelukkig mee kon maken, en enkele gebruikte horloges. Zijn er onder u, lezers nog mensen die een laptop hebben waar u niets meer mee doet of een smartphone, dan houd ik mij aanbevolen, (horloges heb ik nog voldoende).
Er gaan de komende dagen nog bijzondere dingen gebeuren. Ik heb nog 66 interviews te gaan, in totaal op vier verschillende locaties in het land. Er gaat een huis geopend worden, dat we hebben gebouwd voor een dakloos gezin. We gaan nog een aantal eerste stenen leggen voor nieuw te bouwen huizen. Ik ga een jonge priester gelukkig maken, door hem een miskelk en pateen te overhandigen van een overleden collega van mij. Het is de droom van priesters hier om een eigen miskelk en pateen te hebben. Sri Lanka heeft veel jonge priesters, veelal afkomstig van arme gezinnen.
Een enkele financieel ondersteunde bezoek ik waarschijnlijk aan huis, omdat ze niet kunnen reizen vanwege ziekte. Zeker als het in een sloppenwijk is, bezoek ik ze alleen samen met een Sri Lankaans bestuurslid. Zijn verpleegkundige achtergrond wil nog wel eens in het voordeel werken.
Jarenlang is een jongeman ondersteund geweest door een Nederlandse sponsor. Daardoor kon hij geneeskunde studeren. Over enkele dagen studeert hij af en is hij arts. Gayan heeft al aangegeven zich als arts in de toekomst voor onze stichting – dus voor de armen van zijn land – in te willen zetten. Kortom, er is nog hoop. Hartelijk dank voor het lezen, morgen pak
ik de draad weer op.
Groeten van Theo van der Sman.
Reisverslag 17 november 2025
Beste lezers,
We pakken de draad van de reis weer op en gaan naar zaterdag de 15e november, de ontmoetingsdag in Mawanella, in het restaurant van één van onze bestuursleden. Ik logeer zelf in het bejaardencentrum bij de Sisters van de Good Shepperd in de nabijgelegen stad Kandy. Iedereen die ooit in Sri Lanka geweest is weet, deze bijzondere stad te liggen. In het voormalige paleis van de koning wordt de hoektand van Boeddha bewaard, van verre en van buitenaf is de plaats zichtbaar waar deze tand bewaard en vereerd wordt vanwege het bladgouden dak, dat bij zonneschijn in heel de vallei oogverblindend zichtbaar is.
Op weg naar de bijeenkomst keek ik op van het volgende nieuws. Ik vroeg mij namelijk af, waarom er zoveel politie – agenten verdekt langs de weg opgesteld staan. Ze houden veel politiecontroles, de agenten hebben er baat bij, omdat ze 32% van de boete in eigen zak mogen steken. De politie heeft er alle belang bij aanhoudingen het op hun eigen manier te regelen. Als je een cadeautje in het rijbewijs voor overhandiging stopt, dan kan het zijn dat men zomaar ineens door mag rijden. De agenten zijn wel erg alert op de opnames die men soms van de aanhouding maakt en tegen de agenten gebruikt kunnen worden.
De ontmoetingsdag begon om 10.30 uur en liep – voor mij – tot 18.00 uur door. Enkele dossiers gaan wij stoppen, veelal doordat men gestopt is met de studie en een baan heeft gevonden. Ook was één van de ondersteunden inmiddels getrouwd met een man met een redelijk goede baan. Ook zo’n dossier wordt van onze zijde gestopt omdat we in feite alleen armen ondersteunen en geen mensen die zich redelijkerwijs kunnen redden. Ons bestuurslid prof. Wyeweera nam de korte interviews af. Een persoon kreeg van hem een doorverwijzing naar een specialist. Je moet weten, dat de ziekenhuizen hier maar een gedeeltelijke administratie bijhouden, het medisch dossier heeft men thuis, Op zo’n ontmoetingsdag komt men vaak met hele medisch dossiers aanzetten.
Naast vreugde waren er ook tranen van verdriet, twee oude gehandicapte mensen zijn recentelijk hun enigst kind – hun zoon – verloren bij een verkeersongeluk. Hij was afgestudeerd van de universiteit en hij was op weg om zijn bul op te halen. De ouders waren geheel afhankelijk van hun zoon in de toekomst. In een land waar men geen uitkeringen heeft is de grond onder hen gaan schuiven. Er vloeien heel wat tranen op zo’n dag aan tafel.
Een glas van de plaatselijke Arack, wil nog wel eens smaken, zodat het slapen toch nog lukt.
Zondag 16 november,
Vandaag vertrokken wij al vroeg voor de familiedag in het Lourdes Girls Home in Kurunegala, een weeshuis voor veertig weesmeisjes, ooit door ons gebouwd met een gift van de Rabobank in Hengelo.
Er waren vijftien dossiers op mijn tafel, corresponderend met gezinnen en studenten. We waren om 10.30 uur aanwezig. De zusters gaven ons thee en koekjes, om kort daarna te gaan luisteren naar alle verhalen, lief en leed. Ondertussen kwam het bericht binnen, dat Gayan, een jongeman die wij al jaren – via een sponsor – ondersteunen, zijn artsendiploma heeft gehaald en nu officieel arts was geworden.
Mijn gasten gingen met tuc tucs weg, beiden naar gezinnen waar ze al jaren contact mee hebben. Ik regelde eveneens voor hen ook een bezoek aan de Tempel van de Tand in Kandy. De tuc tuc betreft 28 kilometers door het drukke verkeer, een belevenis op zich. Ook dit keer was het – wederom – opvallend, hoe vaak ik geen tranen zag betreffende verhalen van verkeersslachtoffers. Men rijdt hier als bezetenen en je kunt oversteken op een zebra, maar als er niet minstens een agent naast staat wil het niet zeggen, dat je veilig bent als je oversteekt.
In de avond troffen wij elkaar in de kapel van het bejaardencentrum in Kandy, ooit deels met geld van Twentse ondernemers – deels – herbouwd. In de kapel werd de vier jarige Margaretha Theodora binnengebracht. Op het altaar lagen een schaal met ongekookte rijst, een ouderwetse lei met krijtje, een schaal met dadels en klonten ruwe suiker. U moet weten dat Margaretha mag over enkele maanden naar de basisschool, (de basisschool heeft in Sri Lanka 12 klassen), ik moest haar handje vasthouden en het ABC in de rijst schrijven, vervolgens van 1 tot en met 0. Daarna was het aan de zuster, om hetzelfde in het Singalees te doen, daarna een zuster met de Tamil taal. De gedachte is natuurlijk dat haar leven goed verlopen mag, maar belangrijker nog, dat ze goed mag leren Margaretha vond het allemaal wel goed en liet alles geduldig over zich heenkomen. Misschien omdat ze mij nog kende, kort na de geboorte immers moest ik haar naam driemaal in haar oor uitspreken: “Je naam is Margaretha Theodora”, vanwege de rust die ze uitstraalde, leek het ook nog te werken.
Dinsdag 18 november.
Gisteren zijn we naar het honderd kilometers hogere Solepura gereden bij mooi weer, door een prachtige omgeving. Het centraal gedeelte van Sri Lanka is bekend door de theeplantages in het berggebied, dit deel vanwege de rijst. De opbrengst is niet voldoende voor het gehele land, men moet rijst uit India importeren. Mijn drie vrienden werden naar een hotel gebracht. In de
duisternis probeerde ons busje de weg te vinden naar de pastorie van father Ajith in de jungle. We stranden echter in de jungle waar je geen hand voor ogen kunt zien. We hadden gelukkig bereik via het mobieltje, dat was onze redding.
Je komt hier vaak olifanten tegen en als ze boos zijn, moet je zien dat je wegkomt. Het uitstappen uit de auto is eveneens geen aanrader, gezien de talrijke muggen en slangen. Met iemand op een motorfiets werden wij na een half uur opgehaald en bevrijd, hij reed ons een paar kilometer door de duisternis voor. In de pastorie is het verre van luxueus, temeer denk ik, omdat deze pastor voor zichzelf geen eisen stelt. Bij aankomst hebben we wat gegeten en we zijn naar bed gegaan.
Het is erg wennen aan de jungle – geluiden van de nacht. Nog even alles controleren op ongedierte en ongewenst bezoek. De klamboe goed uithangen, de koptelefoon op en luisteren naar klassieke muziek via mijn MP3-speler en dan langzaam weggelijden in de nacht, totdat apen op de dakplaten mij luidruchtig wekken en zich niks aantrekken van de man, die er vlak onder ligt en die hen zelfs met toegeworpen banaantjes niet tot rust kan brengen.
Groeten van Theo van der Sman.
Reisverslag 19 november 2025
Gisteren vond de ontmoetingsdag bij father Ajith plaats. In totaal waren er twintig interviews met zowel gezinnen, alsmede universiteitsstudenten. Gayan was gekomen, de jonge arts waar ik over schreef. In de toekomst hoopt hij bestuurslid in Sri Lanka te worden. Hij moet echter eerst een jaar voor de overheid werken. Hij is in ieder geval adspirant bestuurslid van de NEDLA
geworden.
Na een korte toespraak in de kapel gaf ik hem symbolisch de Nederlandse vlag en wimpel. Hij had zelf een korte toespraak, waarin hij zijn jarenlange sponsoren bedankte. De opgenomen videobeelden zal ik t.z.t. aan de sponsoren tonen.
Opvallend in deze regio is de grote armoede en zichtbare ondervoeding. Soms hoort men in de omgeving van de witte priester en komt men op de gok naar de pastorie, in de hoop gehoor te vinden. Gezien het prachtige weer verliepen de ontmoetingen plaats in de openlucht. Ik wil er één situatie uitlichten van een jongeman, die al vier jaar aan de universiteit studeert. Zijn vader is getroffen door een ernstige ziekte en hij kan niet meer werken. De ouders konden zijn verdere studie niet meer betalen en de jongen zou zijn studie moeten afbreken. Letterlijk op de knieën vroeg hij mij om hulp, om nog twee jaar door te kunnen studeren en deze af te ronden.
Een andere jongeman kwam papieren laten zien, dat hij toegelaten is op de universiteit vanaf 1 maart aanstaande, maar zonder bijdrage gaat het dat niet lukken. Hij probeerde klussen te doen, maar daar heeft hij het op geen stukken na mee gered. Als stichting (met ANBI status) zoeken wij altijd mensen die bereid zijn om een aantal jaren het sponsorschap op zich te nemen. Bent u geïnteresseerd, bel mij dan als ik (komende zaterdagmiddag) weer thuis ben. Ik kom bij u thuis om u vrijblijvend te informeren.
In de middag gingen wij naar de tandheelkundige kliniek, waar sedert twee jaar een jonge tandarts aan het werk is. Met beperkte middelen verricht hij wonderen, hij is tandarts voor
dertigduizend bewoners, die gratis een beroep op hem kunnen doen, bijna drie duizend personen passeerden dit jaar zijn tandartsstoel. De tandarts moet werken zonder röntgen. Bij vertrek kreeg ik van hem een lijstje met al zijn wensen.
De afgelopen nacht was ik uiteindelijk gewend aan de junglegeluiden, het neemt niet weg, dat achter de pastorie honden tegen vijf uur in de nacht vreselijk tekeer gingen. Er was door hen een krokodil gesignaleerd, gezien de staart, die wij tegen het ochtendgloren aantroffen, bleek dat hij een of ander groot beest had verslonden. Vroeger maakte men korte metten met zo’n krokodil, tegenwoordig belt men met een natuurorganisatie. Ze worden dan gevangen en naar een ander gebied overgeplaatst.
Vandaag werden twee eerste stenen gelegd voor een nieuw te bouwen woning. Eveneens werd een woning officieel geopend en in eigendom overgedragen. Bij de opening knipt iemand een lint door, de sleutel omgedraaid en aan de familie gegeven, de deur wordt geopend en mijn vrouwelijke gast maakte een gebaar, dat men naar binnen kon gaan. Drie kamers, een keukentje, een toilet buiten met een zinkput, elektriciteitsleidingen en schakelaars zijn aangelegd (namens de vormelingen van dit jaar), naar wij hopen binnenkort ook elektrische aansluiting. Water is nog niet voorzien.
Via een bouwbedrijf hebben wij in het verleden 50 koeien ter beschikking kunnen stellen. Het zijn er inmiddels 360. De koeien zijn ter beschikking gesteld aan arme gezinnen. Ze brengen de melk na het melken binnen een uur naar de fabriek of deze wordt opgehaald, Een enkel uur later is het (dunne) kwark, yoghurt of ijs (in vier smaken). Iedereen, die eigenaar is van een koe, is tevens mede-eigenaar van de fabriek. Wat van de fabriek komt is populair, omdat men goedkope prijzen rekent, veel bewoners die voedingstekort hebben, krijgen vaak gratis producten van deze
fabriek. Gezien het succes van de fabriek bouwt men vlakbij de fabriek een nieuwe fabriekshal van ruim twee duizend meter.
Vervolgens werden tien fietsen overhandigt aan kinderen, die een lange weg naar school moeten fietsen. Ook in december zullen nogmaals tien fietsen aan arme kinderen worden gegeven, omdat er inmiddels een donateur bekend is. Met name moeten kinderen voor 17.30 uur thuis zijn. Het wordt hier in korte tijd donker en om die tijd komen de olifanten uit de jungle en het is niet veilig, als ze dan nog op de weg zijn.
Een aantal jaren geleden is een dagopvang geopend voor 40 jongeren met een verstandelijke beperking. Totaal zijn er bijna driehonderd in de omgeving. Er was een sponsor die een gebouw en zorg in de breedste zin van het woord verzorgde en bekostigde. Treurig genoeg is de sponsor overleden en gaat de opvang met ingang van 1 januari 2027 gesloten worden.
De regering stelde daarnaast en stuk grond ter beschikking, om een verblijf voor dag en nacht voor deze groep te laten bouwen, maar dit gebouw zal er wellicht nooit komen.
Mijn gasten werden op tijd naar het hotel teruggebracht, zodat ze nog een baantje konden trekken en alle indrukwekkende indrukken te verwerken. Ik controleerde mijn klamboe in de hoop, dat muggen geen sluiproute vinden. Klassieke muziek deden mij nog wat wegdromen en ondersteund door wat Arack vroeg ik mij af, of ik wel een dikke trui en een sjaal in mijn koffer heb, als
ik op Schiphol zal landen.
Groeten van Theo van der Sman.
